କୋଲକାତା: ୧୯୫୬ ମେଲବୋର୍ଣ୍ଣ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସରେ ଐତିହାସିକ ଚତୁର୍ଥ ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଥିବା ଭାରତୀୟ ଫୁଟବଲ ଦଳର ଅଧିନାୟକ ସମର ‘ବଦ୍ରୁ’ ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ଶନିବାର ସକାଳେ ପରଲୋକ ହୋଇଯାଇଛି । ସେ କିଛି ଦିନ ଧରି ଅସୁସ୍ଥ ଥିଲେ । ତାଙ୍କୁ ୯୨ ବର୍ଷ ହୋଇଥିଲା। ‘ବଦ୍ରୁ ଦା’ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା ବାନାର୍ଜୀ ଅଲଜାଇମର, ଆଜୋଟେମିଆ ଏବଂ ଉଚ୍ଚ ରକ୍ତଚାପ ଜନିତ ରୋଗରେ ପୀଡିତ ଥିଲେ। କୋଭିଡ୍ ପଜିଟିଭ ଥିବା ଜଣାପଡିବା ପରେ ତାଙ୍କୁ ଜୁଲାଇ ୨୭ରେ ଏମଆର ବଙ୍ଗର ହସ୍ପିଟାଲରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥିଲା। ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଦଳ ୧୯୫୬ ଅଲିମ୍ପିକ୍ସରେ ଚମତ୍କାର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଥିଲା |
ମୋହନ ବାଗାନ ସଚିବ ଦେବାଶିଷ ଦତ୍ତ କହିଛନ୍ତି, “ତାଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅବସ୍ଥା ଖରାପ ଥିବାରୁ ତାଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟ କ୍ରୀଡ଼ା ମନ୍ତ୍ରୀ ଅରୁପ ବିଶ୍ବାସଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ସରକାରୀ ଏସଏସକେଏମ୍ ହସ୍ପିଟାଲରେ ଭର୍ତ୍ତି କରାଯାଇଥିଲା। ସେ ରାତି ପ୍ରାୟ ୨.୧୦ ସମୟରେ ଶେଷ ନିଃଶ୍ୱାସ ତ୍ୟାଗ କରିଥିଲେ। ଏହା ଆମ ପାଇଁ ଆଉ ଏକ ବଡ଼ କ୍ଷତି | ତାଙ୍କ ମୃତଦେହ କ୍ଲବକୁ ଅଣାଯାଇଥିଲା ଯେଉଁଠାରେ ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ପ୍ରଶଂସକମାନେ ତାଙ୍କୁ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ।
ଭାରତୀୟ ଫୁଟବଲ ଦଳ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୩ଟି ଅଲିମ୍ପିକ୍ସରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଛି ଏବଂ ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ୧୯୫୬ ଦଳ ଏହି ଖେଳଗୁଡିକରେ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛି | ତା’ପରେ ବ୍ରୋଞ୍ଜ ପଦକ ପ୍ଲେ ଅଫରେ ବୁଲଗେରିଆ ଠାରୁ ୦-୩ରେ ହାରିବା ପରେ ଭାରତୀୟ ଦଳ ଚତୁର୍ଥ ସ୍ଥାନ ହାସଲ କରିଥିଲା । ଏହି ଯୁଗକୁ ଭାରତୀୟ ଫୁଟବଲର ‘ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଯୁଗ’ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ପ୍ରଥମ ରାଉଣ୍ଡରେ ୱାକଓଭର ପାଇବା ପରେ ସୟଦ ଅବଦୁଲ ରହୀମଙ୍କ ମାର୍ଗ ଦର୍ଶନରେ ଖେଳୁଥିବା ଦଳ ଅଷ୍ଟ୍ରେଲିଆକୁ ୪-୨ରେ ପରାସ୍ତ କରିଥିଲା ।
ଏହି ଦଳରେ ପି.କେ ବାନାର୍ଜୀ, ନେଭିଲ୍ ଡି’ସୁଜା ଏବଂ ଜେ ’କିଟୁ’ କୃଷ୍ଣସ୍ୱାମୀ ପରି କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଖେଳାଳି ମଧ୍ୟ ଥିଲେ। ମ୍ୟାଚରେ ଡି’ସୁଜା ଏକ ଚମତ୍କାର ହ୍ୟାଟ୍ରିକ୍ ସ୍କୋର କରିଥିଲେ। ଭାରତୀୟ ଦଳ ଶେଷ ଚାରି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଯୁଗୋସ୍ଲାଭିଆ ଠାରୁ ୪-୧ରେ ପରାସ୍ତ ହେବା ପରେ ଦଳ ଫାଇନାଲରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇଥିଲା। ମୋହନ ବାଗାନକୁ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଡୁରାଣ୍ଡ କପ୍ (୧୯୫୩), ରୋଭର୍ସ କପ୍ (୧୯୫୫) ସହିତ ଅନେକ ଟ୍ରଫି ଜିତିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିବା ବାନାର୍ଜୀ ଦୁଇଥର ଖେଳାଳି (୧୯୫୩, ୧୯୫୫) ଏବଂ ଥରେ କୋଚ୍ ଭାବେ (୧୯୬୨) ସନ୍ତୋଷ ଟ୍ରଫି ବି ଜିତିଥିଲେ। ସେ ମଧ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଜାତୀୟ ଦଳର ଚୟନକର୍ତ୍ତା ଥିଲେ।