ଧାର୍ମିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ,ନର୍କ ଚତୁର୍ଦଶୀ ବା ଭୁତ ଚତୁର୍ଦଶୀ ଦୀପାବଳି ପୂର୍ବ ଦିନ ପଡେ I ଏହି ଦିନ ଧନ୍ଵନ୍ତରୀ ଜୟନ୍ତୀ ପାଳନ ହେଉଥିବାରୁ ଏହାକୁ ଧନତେରାସ ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ I ଏହାକୁ କାଳୀ ଚୋୖଦସ, ବା ଛୋଟି ଦିୱାଲୀ ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ I କାର୍ତିକ ମାସରେ କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷ ଚତୁର୍ଦଶୀ ତିଥିକୁ ନର୍କ ଚତୁର୍ଦଶୀ କୁହାଯାଏ I ଏହିଦିନ ଯମରାଜଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ। ଏହା ପଛରେ ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅଛି I
ନରକ ଚତୁର୍ଦଶୀ କିପରି ପାଳନ କରାଯାଏ?
ଦୀପାବଳିର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ନରକ ବା ଭୁତ ଚତୁର୍ଦଶୀ ପାଳନ କରାଯାଏ I ଏହିଦିନ ଲୋକମାନେ ସନ୍ଧ୍ୟା ପରେ ନିଜଘରେ ଦୁଆରମୁହଁରେ ଦକ୍ଷିଣ ଦିଗ କୁ ମୁହଁକରି ଅଟାରେ ଦୀପ ତିଆରିକରି ଯମରାଜାଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଜଳାଇଥାନ୍ତି ଏବଂ ଯମରାଜ ପୂଜା କରନ୍ତି I ଏହି ସମୟରେ, ଅକାଳ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ଏବଂ ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ପ୍ରାର୍ଥନା କରାଯାଏ I ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି ଯେ ନର୍କ ଚତୁର୍ଦଶୀ ଦିନ ଘରର ମହିଳାମାନେ ଅଟା ନିର୍ମିତ ଚାରି ମୁଖର ଦୀପ ତିଆରି କରି ଏହି ଦିନ ରାତିରେ ଦୀପରେ ତେଲ ଏବଂ ଚାରିଟି ବତୀ ଦେଇ ଜଳାଇ ଥାନ୍ତି I ଘରର ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁଜନ ସଦସ୍ୟ ଏହି ଦୀପ ଜଳାଇଥାନ୍ତି ଏହି ଦୀପକୁ ପ୍ରଥମେ ଘର କୋଣ ଗୁଡିକରେ ବୁଲାଇ ଆଣି ଏହାକୁ ଘରର ମୁଖ୍ୟ ଦ୍ଵାର ପାଖରେ ଦକ୍ଷିଣ ଆଡକୁ ମୁହଁକରି ରଖି ଦିଆ ଯାଏ ଇ ଏହି ସମୟରେ ଘରର ଅନ୍ୟ ସଦସ୍ୟମାନେ ଏହାକୁ ଦେଖିବା ଅନୁଚିତ ବୋଲି ନିୟମ ରହିଛି Iଏହିଦିନ ତିଳ ତେଲ ତେଲରେ ଦୀପ ଜଳାଯାଇଥାଏ I ଏହା ପରେ, ବିଧି ବିଧାନ ମୁତାବକ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ Iଦୀପ ଜାଳିବା ସମୟରେ ଦକ୍ଷିଣଦିଗ ଆଡକୁ ମୁହଁ କରି ‘ମିତ୍ରୁନମ୍ ଦାଣ୍ଡପାଶଭାୟମ୍ କାଲେନ୍ ଶ୍ୟାମାୟା ସାହା’ I ଏହିମନ୍ତ୍ର ଜପକରିବା ସମୟରେ ତ୍ରୟୋଦୟ ଦୀପଦନତ ସୂର୍ଯ୍ୟଜା ପ୍ରିୟମ ମାମ ‘ପୂଜା କରନ୍ତି। ଏହିଦିନ ଯମରାଜାଙ୍କୁ ପୂଜା କଲେ ମୁକ୍ତି ମିଳିଥାଏ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ ରହିଛି I
ଭୁତ ଚତୁର୍ଦଶୀର ମହତ୍ତ୍ୱ :-
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅନୁଯାୟୀ, ନରକାସୁର ନାମକ ଏକ ଅସୁର ସମସ୍ତ ଦେବତାଙ୍କୁ ହଇରାଣ କରିବାକୁ ଲାଗିଲା। ତାର ଅଲୌକିକ ଶକ୍ତି ହେତୁ ତା ସହ ଲଢ଼ିବା କାହାର ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ନଥିଲା। ଫଳରେ ଦିନକୁ ଦିନ ନରକାସୁରର ଉତ୍ପୀଡ଼ନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା I ତା’ପରେ ସମସ୍ତ ଦେବତା ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଲେ। ସମସ୍ତ ଦେବତାଙ୍କ ଅବସ୍ଥା ଦେଖି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ ବାହାରିଲେ I କିନ୍ତୁ ନରକାସୁର ଅଭିଶାପ ପାଇଥିଲI ଯେ ସେ ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କ ହାତରେ ମରିବ I ତା’ପରେ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀଙ୍କ ସାହାଯ୍ୟରେ କାର୍ତ୍ତିକ ମାସରେ କୃଷ୍ଣ ପକ୍ଷର ଚତୁର୍ଦଶୀ ତିଥିରେ ତାକୁ ବଦ୍ଧ କରିଥିଲେ I ନରକାସୁର ର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ସେ ବନ୍ଧକ ରଖିଥିବା ୧୬ ହଜାର ପତ୍ନୀ ମୁକ୍ତ ହୋଇଥିଲେ ଇ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ମୁକ୍ତି ପାଇଥିବାରୁ ଏହି ୧୬ ହଜାର ପତ୍ନୀ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ନିଜର ସ୍ୱାମୀ ରୂପେ ବରଂ କରିଥିଲେ I ଏହି ୧୬ ଯାହାର ପତ୍ନୀ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପାଟରାଣୀ ରୂପେ ଗଣାଯାଇଥାନ୍ତି I ସେହିପରି ଏହିଦିନ ନରକାସୁର ମରିଥିବାରୁ ଏହି ଚତୁର୍ଦଶୀ ତିଥିକୁ ନର୍କ ଚତୁର୍ଦଶୀ ବା ଭୁତ ଚତୁର୍ଦଶୀ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ I