ନବରାତ୍ରୀର ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ ମା’ ଦୁର୍ଗା ‘ମହାଗୌରୀ’ ରୂପରେ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି

ଆଜି ପବିତ୍ର ମହାଷ୍ଟମୀ ତିଥି। ଏହିଦିନ ଦେବୀ ଦୁର୍ଗା ଙ୍କୁ ମହାଗୌରୀ ରୂପରେ ପୂଜା କରାଯାଇଥାଏ। ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ କାହିଁକି ‘ମହାଗୌରୀ’ ବେଶରେ ପୂଜା କରାଯାଏ ? ଏହାର ଏକ ତାତ୍ଵିକ ବିଶ୍ଳେଷଣ ରହିଛି।

ମାଆ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଏହି ‘ମହାଗୌରୀ’ ରୂପ ଧାରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ପୁରାଣରେ କିଛି ତଥ୍ୟ ରହିଛି। ଏହି ତଥ୍ୟ ଅନୁସାରେ, ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ସ୍ୱାମୀ ରୂପରେ ପାଇବା ପାଇଁ ମା’ କଠୋର ତପସ୍ୟା କରିଥିଲେ। ସେଥିପାଇଁ ତାଙ୍କ ରଙ୍ଗ ମଳିନ ଅର୍ଥାତ୍ କଳା ପଡ଼ିଯାଇଥିଲା। ସେ ଶାରୀରିକ ଭାବେ ଖୁବ୍ ଦୁର୍ବଳ ହୋଇ ପଡ଼ିଥିଲେ। ଶିବଙ୍କୁ ପ୍ରସନ୍ନ କରିବା ପରେ ମା’ ନିଜ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଓ ସ୍ୱରୂପକୁ ପୁନଃ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ପୁଣି ତପସ୍ୟା କରିଥିଲେ।

ଏହି ତପସ୍ୟା ପରେ ମା’ଙ୍କ ଶରୀରରୁ କଳା ବର୍ଣ୍ଣ ଚାଲି ଯାଇଥିଲା।ମା’ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଗୌରବର୍ଣ୍ଣ ଧାରଣ କରିଥିଲେ।ସେଥିପାଇଁ ମା’ଙ୍କ ଅନ୍ୟନାମ ‘ମହାଗୌରୀ’ ହୋଇଥିଲା।ଏମିତି ବି କୁହାଯାଏ, ଏହି ‘ମହାଗୌରୀ’ ରୂପ ମା’ଙ୍କ ବିଭିନ୍ନ ଅଲୌକିକ ଲୀଳା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। ଶୁମ୍ଭ ଓ ନିଶୁମ୍ଭ ରାକ୍ଷସଙ୍କୁ ସଂହାର କରିବା ପାଇଁ ମା’ ରଚିଥିବା ଲୀଳା ମଧ୍ୟରେ ଏହି ‘ମହାଗୌରୀ’ ରୂପ ଅନ୍ୟତମ। ମା’ ଦୁର୍ଗାଙ୍କ ଏହି ‘ମହାଗୌରୀ’ ସ୍ୱରୂପକୁ ଅନ୍ନପୂର୍ଣ୍ଣା, ଐଶ୍ୱର୍ଯ୍ୟପ୍ରଦାୟିନୀ, ଚୈତନ୍ୟମୟୀ ବି କୁହାଯାଏ। ମା’ଙ୍କୁ ଏହି ରୂପରେ ପୂଜା କରିବାଦ୍ୱାରା ଶାରୀରିକ କ୍ଷମତା ବିକଶିତ ହୋଇଥାଏ ଓ ମାନସିକ ଶାନ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ।

ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ କାହିଁକି ହୁଏ ମା’ଙ୍କ ଏହି ସ୍ୱରୂପ ପୂଜା:

ମହାଦେବଙ୍କୁ ସ୍ୱାମୀ ରୂପରେ ପାଇବା ପାଇଁ ମା’ ଆଦିଶକ୍ତି ୮ ବର୍ଷ ବୟସରୁ ହିଁ ତପସ୍ୟା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ତେବେ ଏହି ତପସ୍ୟା ଆରମ୍ଭ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ହିଁ ଦେବ ମୁନି ନାରଦ ମା’ଙ୍କ ଅସଲ ପରିଚୟ ପାଇ ସାରିଥିଲେ।ଯେହେତୁ ମା’ ୮ ବର୍ଷ ବୟସରୁ କଠୋର ତପସ୍ୟାକରି ପରେ ‘ମହାଗୌରୀ’ ପାଲଟିଥିଲେ, ସେହି କାରଣରୁ ନବରାତ୍ରୀର ଅଷ୍ଟମୀ ତିଥିରେ ଦୁର୍ଗାଙ୍କୁ ‘ମହାଗୌରୀ’ ରୂପରେ ପୂଜା କରାଯାଉଛି।
ମହାଗୌରୀ ମା’ଙ୍କୁ ଶିବା ବି କୁହାଯାଏ। ଏହି ସ୍ୱରୂପରେ ମା’ ନନ୍ଦୀ ଉପରେ ବିରାଜମାନ କରିଥା’ନ୍ତି।

ପୌରାଣିକ ମତ ଅନୁସାରେ, ଦେବୀ ପାର୍ବତୀଙ୍କ ଜନ୍ମ ରାଜା ହିମାଳୟଙ୍କ ଘରେ ହୋଇଥିଲା। ମାତା ପାର୍ବତୀଙ୍କୁ ମାତ୍ର 8 ବର୍ଷ ବୟସରେ ତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ପୂର୍ବଜନ୍ମର ଆଭାସ ହୋଇସାରିଥିଲା। ଏହାପରେ ସେ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କୁ ପତି ରୂପରେ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ତପସ୍ୟା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ତପସ୍ୟା ବେଳେ ମାତା କେବଳ କନ୍ଦମୂଳ ଏବଂ ପତ୍ର ଭୋଜନ କରୁଥିଲେ। ପରେ ପରେ ମାତା କେବଳ ବାୟୁ ପିଇ ତପସ୍ୟା କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ। ଏହାପରେ ଶିବ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲେ। ତେବେ ନବରାତ୍ରୀର ଅଷ୍ଟମ ଦିନରେ ଦୁର୍ଗା ସପ୍ତଶତୀ ମଧ୍ୟମ ଚରିତ୍ର ପାଠ କରିବା ବିଶେଷ ଫଳଦାୟୀ ହୋଇଥାଏ।

ପୂଜା ପଦ୍ଧତି- ଅଷ୍ଟମୀ ଦିନ, ସକାଳେ ଗାଧୋଇବା ଏବଂ ଧ୍ୟାନ କରିବା ପରେ, କଳସୀକୁ ପୂଜା କରିବା ପରେ, ବିଧି ଅନୁଯାୟୀ ମାତାଙ୍କୁ ପୂଜା କରନ୍ତୁ | ଏହି ଦିନ ମାତାଙ୍କୁ ଧଳା ଫୁଲ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ, ମାଆଙ୍କୁ ବନ୍ଦନା ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରନ୍ତୁ | ଏହି ଦିନ ମା’ଙ୍କୁ ହାଲୁୱା, ପୁରୀ, ପନିପରିବା, ବିରି ଏବଂ ନଡ଼ିଆ ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ | ମାଙ୍କୁ ଚୁନରି ଅର୍ପଣ କରନ୍ତୁ | ଯଦି ଆପଣଙ୍କ ଘରେ ଅଷ୍ଟମୀଙ୍କୁ ପୂଜା କରାଯାଏ, ତେବେ ଆପଣ ପୂଜା ପରେ ଝିଅମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଖାଇବାକୁ ଦେଇପାରିବେ, ଏହା ଶୁଭ ଫଳ ଦିଏ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ କରାଯାଏ ।

ମନ୍ତ୍ର
ଶ୍ବତେ ବୃଷେ ସମରୁଢ଼ା ଶ୍ବେତାମ୍ବରାଧରା ଶୁଚିଃ ।
ମହାଗୌରୀ ଶୁଭଂ ଦଦ୍ୟାମ୍ନହାଦେବପ୍ରମୋଦଦା ।।